จ.ลำปาง 24 มิถุนายน 2566 เวลา 13.00 น. - ดร.ณัฐพล รังสิตพล ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม พร้อมด้วย นางสาวณัฏฐิญา เนตยสุภา รองปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม (รปอ.) นายวิษณุ ทับเที่ยง หัวหน้าผู้ตรวจราชการกระทรวงอุตสาหกรรม (หน.ผตร.อก.) นายเดชา จาตุธนานันท์ ผู้ตรวจราชการกระทรวงอุตสาหกรรม (ผตร.อก.) นายวัชรุน จุ้ยจำลอง รองอธิบดีกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม นายสุภชัย ไวยาวัจมัย อุตสาหกรรมจังหวัดลำปาง นางจันทนา ไวยาวัจมัย อุตสาหกรรมจังหวัดลำพูน และคณะผู้บริหารกระทรวงอุตสาหกรรม เยี่ยมชมการดำเนินงานการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ โดยมี นายประจวบ ดอนคำมูล ผู้ช่วยผู้ว่าการ กฟผ. แม่เมาะ และคณะผู้บริหาร ให้การต้อนรับ ณ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ

การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ ประกอบกิจการใน 2 ส่วน ประกอบด้วย โรงงานไฟฟ้า และเหมืองถ่านหินลิกไนต์และเหมืองหินปูน ซึ่งนับเป็นเหมืองลิกไนต์เปิดที่ใหญ่ที่สุดในภาคพื้นเอเชียอาคเนย์ มีภารกิจหลักในการจัดหาถ่านหินเพื่อใช้เป็นเชื้อเพลิงในการผลิตกระแสไฟฟ้า ตามความต้องการของโรงไฟฟ้าแม่เมาะ ซึ่งใช้ถ่านหินเฉลี่ยวันละ 45,000 ตัน หรือคิดเป็น 16 ล้านตันต่อปี 

สำหรับด้านมาตรการป้องกันและแก้ไขผลกระทบสิ่งแวดล้อมจากการทำเหมือง เหมืองแม่เมาะได้ปฏิบัติตามมาตรการป้องกันและแก้ไขผลกระทบสิ่งแวดล้อมตามเงื่อนไขแนบท้ายรายงาน EIA ที่กำหนดอย่างเคร่งครัด และยังคงดำเนินการตามระบบมาตรฐานการจัดการด้านสิ่งแวดล้อม (ISO 14001) อย่างต่อเนื่อง จากข้อมูลผลการติดตามตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อมที่ผ่านมา พบว่าเหมืองแม่เมาะสามารถควบคุมผลกระทบสิ่งแวดล้อมด้านที่สำคัญ ได้แก่ ฝุ่น เสียง แรงสั่นสะเทือน และคุณภาพน้ำ ให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานหรือดีกว่ามาตรฐานที่ทางราชการกำหนด จากการดำเนินงานการทำเหมืองตลอดจนการจัดการด้านสิ่งแวดล้อมอย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถอยู่ร่วมกับชุมชนได้อย่างยั่งยืนทำให้เหมืองแม่เมาะได้รับรางวัล Thailand Coal Awards 2017 รางวัล ASEAN Coal Awards 2017 และรางวัลเหมืองแร่สีเขียว (Green Mining Award) ประจำปี 2560 ที่ยืนยันการเป็นสถานประกอบการที่เป็นมิตรกับชุมชนและสิ่งแวดล้อม จากกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) กระทรวงอุตสาหกรรม

ทั้งนี้ โรงไฟฟ้าแม่เมาะ ได้ดำเนินงานตามนโยบายอุตสาหกรรมสู่วิถีใหม่ 4 มิติ ภายใต้ ชื่อ Green Mae Moh Model ซึ่งเป็นหนึ่งในพื้นที่เมืองอัจฉริยะของประเทศไทย ที่มีจุดเริ่มต้นมาจากการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ ต้องการจะพลิกโฉม อําเภอแม่เมาะให้กลายเป็นเมืองน่าอยู่เชิงนิเวศ โดยขับเคลื่อนการพัฒนาพื้นที่แม่เมาะเพื่อมุ่งสู่เมืองเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ สอดรับกับนโยบาย Carbon Neutrality ซึ่งประเทศไทย มีเป้าหมายที่จะบรรลุ Net Zero ให้ได้ในปี ค.ศ. 2065 ประกอบกับในพื้นที่มีศักยภาพหลัก 4 ด้าน (Driving Force) ได้แก่ ด้านที่ 1 ศักยภาพการผลิตพลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy) สูงสุด ประมาณ 5,405 MW บนพื้นที่ราว 152 ตารางกิโลเมตร ด้วยโครงการ Solar Farm 2,405 MW โครงการใช้ชีวมวลอัดเม็ด (Biomass Pellet) มาเป็นเชื้อเพลิงในการผลิตกระแสไฟฟ้า 1,800 MW และโครงการใช้พลังน้ำแบบสูบกลับ ในการผลิตกระแสไฟฟ้า (Pumped Storage) 1,200 MW ซึ่งสามารถผลิตพลังงานสีเขียวรองรับอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ได้ในอนาคต ด้านที่ 2 พื้นที่อําเภอแม่เมาะ เป็นจุดยุทธศาสตร์ที่มีศักยภาพในการเป็นศูนย์กลางด้านการขนส่งทางบก เพราะอยู่ระหว่างเส้นทางของรางรถไฟ รางเดียวสาย เด่นชัย-เชียงใหม่ และ รถไฟรางคู่สาย เด่นชัย–ไปถึงประเทศจีน (อยู่ระหว่างการก่อสร้าง) ซึ่งเป็นโอกาสในการขนส่งลําเลียงเชื้อเพลิงมาผลิตไฟฟ้าในพื้นที่ ตลอดจนส่งออกผลผลิตทางการเกษตรไปยังต่างประเทศได้ ด้านที่ 3 ความเข้าใจและความสัมพันธ์อันดีของชุมชนที่ยอมรับ และสนับสนุน พร้อมให้ความร่วมมือในการดำเนินงานการพัฒนาพื้นที่อย่างเต็มที่ และด้านที่ 4 คือ ความพร้อมของโครงสร้างพื้นฐาน อาทิ สายส่งไฟฟ้า พื้นที่ในการดำเนินงาน ถนน แหล่งน้ำ และสาธารณูปโภคพื้นฐาน เป็นต้น

ปลัดฯ ณัฐพล กล่าวว่า ตามนโยบาย 4 มิติ ของกระทรวง ฯ ประกอบด้วย ความสำเร็จทางธุรกิจ การดูแลสังคม การรักษาสิ่งแวดล้อมและการกระจายรายได้สู่ชุมชน ซึ่งธุรกิจจะประสบความสำเร็จได้นั้น ต้องมีครบทั้ง 4 มิติ ต้องสำเร็จควบคู่ไปกับชุมชน ซึ่งหมายถึงต้องอยู่กับชุมชนได้ สร้างการกระจายรายได้ให้กับชุมชน ไม่ใช่แค่คำนึงถึง GDP สูง เพียงอย่างเดียว แต่ต้องคำนึงถึง GDP รายได้ของประชาชนในชุมชนรอบ ๆ ด้วย ดังนั้นกระทรวงฯ จึงมุ่งส่งเสริมให้โรงงานหรือผู้ประกอบการสร้างความยั่งยืนให้ครบทั้ง 4 มิติ เพราะขาดมิติใดมิติหนึ่งไปไม่ได้ ต้องทำให้ชุมชนรักโรงงาน รักผู้ประกอบการ ทำอย่างไรให้ชุมชนรัก ให้ประชาชนมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

ทั้งนี้ ได้ชื่นชมโครงการ Smart City คือการนำโครงการต่าง ๆ มาพัฒนาให้เป็นเมืองที่น่าอยู่ มีการพัฒนาระบบใหม่ ๆ ของ กฟผ. แม่เมาะ อาทิ มาตรฐานสิ่งแวดล้อมโรงไฟฟ้า ที่ต้องการปรับให้เป็น Carbon Neutrality อย่างยั่งยืน โดยมีเป้าหมายการปลดปล่อยคาร์บอนเป็นศูนย์ ภายในปี ค.ศ. 2065 โครงการ ไม่เผา เราซื้อ ซึ่งเป็นนโยบายรับซื้อเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร เช่น เปลือกและซังข้าวโพด เพื่อศึกษาการนำชีวมวลเผาไหม้ร่วมกับถ่านหิน และโครงการ Smart Bus รถไฟฟ้ารับส่งพนักงานในพื้นที่เมืองลำปาง เป็นต้น

ด้านรองปลัดฯ ณัฏฐิญา กล่าวว่า เนื่องจากปัจจุบันนี้ โรงไฟฟ้าแม่เมาะ ถือเป็นจุดศูนย์กลางของภาคเหนือ มีการเชื่อมโยงในหลายด้าน อาทิ การเชื่อมโยงคมนาคม การขนส่งทางบก มีการเชื่อมโยงไปยังประเทศเพื่อนบ้าน ด้านพลังงาน มีการกระจายพลังงานไฟฟ้า ไปสู่ภาคอุตสาหกรรม ซึ่งในพื้นที่ภาคเหนือ มีภาคอุตสาหกรรมอยู่เป็นจำนวนมาก ทั้งการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย และโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งในอนาคตเมื่อการทำเหมืองไฟฟ้าต้องปิดตัวลงไป จะมีมาตรการรองรับในภาคอุตสาหกรรมจะเป็นไปในทิศทางใด ตลอดจนชุมชนและประชาชนโดยรอบบริเวณเหมือง จะมีแผนการดำเนินการอย่างไร เพื่อให้ชุมชนสามารถอยู่ได้เมื่อการทำเหมืองไฟฟ้า จึงอยากฝากถึงแนวทางการนำนโยบาย 4 มิติ ของกระทรวงมาดำเนินการเพื่อให้เกิดความยั่งยืนให้กับชุมชนต่อไปในอนาคต ### PR.DIPROM (กลุ่มประชาสัมพันธ์ สำนักงานเลขานุการกรม กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม) รายงาน